“Altın Beşik Altay” Uluslararası Semineri’nde Altay Dağları’nda yapılan arkeolojik kazılardan elde edilen bulgular değerlendirildi.
TİKA ile Uluslararası Türk Akademisi işbirliğinde, Kazakistan’daki arkeolojik çalışmalardan bugüne kadar elde edilen bulguların değerlendirilmesi amacıyla Türk Dünyasının önde gelen tarihçi ve arkeologlarının katılımı ile 18-21 Ağustos 2015 tarihleri arasında Altay Dağlarında “Altın Beşik Altay” Uluslararası Semineri düzenlendi.
Söz konusu seminer Karakaba Vadisi’nde kurganların olduğu ve kazıların yapıldığı alanda kurulan çadırlarda gerçekleştirildi. Seminere, Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü araştırmacısı etnolog Tahir Şahbazov, Kazakistan L. Gumilev Avrasya Milli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yerlan Sıdıkov, Kazakistan Milli Televizyon Kanalı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kaynar Oljay, Arkeolog ve Tarihçi Prof. Dr. Zeynolla Samaşev, Türkiye’den Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Prof. Dr. Musa Yıldız, TİKA Orta Asya ve Kafkaslar Dairesi Başkanı Dr. Ali Özgün Öztürk ve Türkiye’den basın mensupları katıldı.
Türk Akademisi tarafından 2014 yılında yürütülen arkeolojik çalışmaların neticesinde Altay dağlarında 6.-8. yüzyıla ait olduğu tahmin edilen, atı, silahları ve kopuzun atası sayılan müzik aletiyle birlikte defnedilen bir Türk asker ve ozanın mezarı bulundu.
Diğer taraftan Doğu Kazakistan Eyaleti, Katon-Karağay ilçesinde bulunan Karakaba yaylasında bulunan eşyalar bu bölgenin destanda ifade edilen ve Türklerin zor zamanlarında sığındığı “Ergenekon” olabileceği iddialarını güçlendirdi.
Karakaba yaylasında açılan birinci Kurgandaki buluntuların 1.-2. asırlarda Hunlar ve Sarmatlar döneminde yaşamış soylu bir kişiye ait olduğu tahmin ediliyor. Daha önce bulunan Kurganlarda defnedilen kişinin başının batıya dönük olması ancak bu mezarda doğuya dönük olması, tabut kullanılmaması, eski dönemin bitişi, yeni dönemin başlangıcı olarak yorumlanırken mezarın bir geçiş dönemine ait olduğunun göstergesi olarak kabul ediliyor. İkinci Kurganda ise tayı ile birlikte defnedilen bir çocuğa ait mezar bulundu. Mezarın, çocuğun halka küpeleri olmasına rağmen bir erkek çocuğuna ait olduğu, birlikte gömüldüğü sadak ve sadağı güçlendirmek için üzerine konulan kemikten anlaşılmaktadır.
2012 yılında başlanan ve 2014 yılında tamamlanan ilk aşama kazılarda mezarlarda bulunan kılıç, sadak, kopuz ve süs eşyalarının Göktürk dönemine ait olduğu üzerlerinde kullanılan bitki motiflerinden anlaşılırken, kılıç kabzasında kullanılan balık derisinin sadece Büyük Okyanus’ta olması nedeniyle bu topluluğun Büyük Okyanus’a kadar hüküm sürdüğünü veya iyi ilişkiler içinde olduklarını gösterdiği belirtildi. Ayrıca kılıçların Türk tarzında olduğu, başka bir bölgeden getirilmediği, aksine bu bölgede yapıldığı tahmin ediliyor.
Öte yandan daha önce bulunan kopuzların çanak kısmı büyük olurken ilk defa çanak kısmı küçük bir kopuz bulundu. Uzmanlar bulunan kopuzun kemanın atası olduğunu, viyolanın da Orta Asya’dan çıktığını tahmin etmektedir.
Ayrıca Uluslararası Türk Akademisi Başkanı Prof. Dr. Darhan Hıdırali, kazıların Altay bölgesinde ve Moğolistan’da devam edeceğini, elde edilen buluntu ve bilgilerin “Tanrı Dağlarından Ötüken’e” adlı uluslararası bir arkeoloji semineri ile paylaşılacağını bildirdi.
Uluslararası Türk Akademisi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye Devlet Başkanlarının inisiyatifleriyle 2012 yılında kuruldu, 27 ağustos 2014 tarihi itibariyle de uluslararası bir kuruluş statüsünü kazandı. Merkezi Astana’da bulunan Türk Akademisi, Türk tarihi, coğrafyası, edebiyatı, müziği, sanatı konularında çalışmalar yapmaktadır. Akademi, Macaristan’da Attilla’nın mezarının bulunması çalışmalarını yürütmektedir. Macar Türkolog Mandoky Kongur Istvan’ın 16 bin kitaptan oluşan kütüphanesini Akademiye kazandırılarak Türk tarihi ve kültürüne ait zengin bir kütüphane kurulmuştur. Türk Akademisi, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı tarafından Türkmenistan’ın Merv şehrinde devam eden Sultan Alparslan’ın mezarının bulunması arkeolojik kazı çalışmalarına katılmak için çalışma başlatılmıştır.
25.08.2015 tika.gov.tr
